Co wiemy o konstrukcjach dachowych?

Układ dachu wpływa coś znacznie więcej aniżeli tylko na wygląd domu, ale również w znacznym stopniu na możliwość wykorzystania poddasza. Dużo stanowiska zapewniają np. proste, dwuspadowe dachy na temat dużej rozpiętości i znacznym kącie nachylenia połaci (powyżej 40°) oraz dachy wraz z wysoką ścianką kolankową. Swoboda w zagospodarowaniu poddasza zależy także od rodzaju struktury dachu, gdyż do niej elementy mogą ją znacznie ograniczać.

Po budynkach godne polecenia są przede wszelkim dachy o łatwych kształtach (głównie dwuspadowe) i - jakie możliwości się z naszym wiąże - nieskomplikowanej konstrukcji. Takie konstrukcje dachowe są bardziej korzystne i łatwiej należycie ułożyć na tych propozycji pokrycie, lepiej zatem nie urozmaicać ich licznymi lukarnami, dymnikami i wieżyczkami.

Przeprowadzenie skomplikowanego wielopołaciowego dachu wymaga bardzo ogromnych kwalifikacji oraz niemałej staranności zarówno od cieśli, oraz dekarzy. Łatwiej wtedy o błędy, a liczne kosze pomiędzy połaciami sprzyjają zaleganiu płatków śniegu i utrudniają odprowadzanie wody deszczowej.

Więźba dachowa - krokwiowa i krokwiowo-jętkowa

Po tych najprostszych więźbach (rys. 3 jak i również 4) pary krokwi zbiegających się w kalenicy tworzą konstrukcję wiązarów - podobnych w całym dachu. Jeśli strop poddasza jest drewniany, dolnymi pasami wiązarów mają możliwość być belki stropowe, a gdy strop jest żelbetowy bądź ceramiczny, funkcję pasów dolnych może także przejąć jego konstrukcja nośna. Wówczas najczęściej krokwi nie opiera się bezpośrednio na murze, lecz na zakotwionym w nim krawędziaku.

Uwaga! Drewniane części więźby muszą okazać się oddzielone od muru warstwą izolacji przeciwwilgociowej. Najczęściej wykonuje się ją z papy.

Jętka, poziomy detal pomiędzy krokwiami, służy ich usztywnieniu jak i również zmniejsza uginanie się krokwi pod obciążeniem.

Wiązary wiąże się usztywniającymi więźbę wiatrownicami, ponadto usztywnia je deskowanie lub ołacenie.

Największą zaletą tejże konstrukcji jest jej prostota. Jednak tuż przy typowym wykonaniu rzetelne wady to nieogromna dopuszczalna rozpiętość a mianowicie do 6-7 metrów, oraz wymagany wielki spadek dachu a mianowicie 40°-60°. Jednak podpierając jętkę dwoma słupami na krańcach oraz wzmacniając połączenie krokwi w kalenicy (z nakładkami i deską kalenicową - kontur. 5) oraz robiąc zakotwienie dolnego finiszu krokwi można powiększyć rozpiętość konstrukcji do odwiedzenia 12 m, a spadek dachu obniżyć do 20°.

Obok niewielkich rozpiętościach, gdy nie ma słupów, przestrzeń poddasza można dowolnie dzielić. Jętki są często używane jako element konstrukcyjny sufitu albo pozostawia się je widoczne, by dodawały charakteru pomieszczeniom pod skosami.

Więźba dachowa - płatwiowa

Płatwie jest to belki równoległe do kalenicy, na których opierają się krokwie. Dolne płatwie spoczywają na stropie bądź ściance kolankowej, pozostałe zaś są podparte słupami. Obciążenia będą przekazywane za pośrednictwem płatwi na ściany nośne i strop.

Najczęściej elementem wiązarów są też szczypce - umieszczone powyżej płatwi pary belek lub desek zawierających obustronnie krokwie jak i również słupy. Natomiast miecze pozwalają zwiększyć odstępie pomiędzy słupami. Filary i kleszcze rozmieszcza się tylko co 3-4 pary krokwi (wiązarów), reszta wiązarów składa się z samych krokwi.

Więźba płatwiowa występuje w wielu odmianach jak i również jest bardzo uniwersalna. Rozpiętość dachu ma możliwość sięgać 12 metrów, a jego rzut może być chociażby bardzo skomplikowany.

Zestawiając odpowiednio liczbę płatwi i słupów wolno zaś zaprojektować grzbiet o niemal dowolnym, nawet minimalnym spadku.

Utrudnieniem w zagospodarowaniu poddasza o tak zaawansowanej więźbie są filary, jednak są rozstawione co 3-4 metry, czasem udaje się zaś ukryć hałasuje w ściankach działowych.

Więźba dachowa - z wiązarów kratowych

Wiązary kratowe (kratownice) to nowoczesne struktury złożone ze cieńszych elementów niż standardowe więźby ciesielskie. Wiązar taki składa się z pasa górnego i dolnego, pomiędzy którymi znajdują się cienkie pionowe słupki i ukośne krzyżulce. Dzielą one powierzchnię wiązara na względnie niewielkie trójkąty.

Wiązar kratowy ma nadzwyczaj dużą sztywność oraz wytrzymałość, jest obok tym lekki, a do jego przeprowadzenia potrzeba niewiele drewna. Takie wiązary mogą mieć oczywiście także usterki - ich wykonanie jest bardzo pracochłonne i wymaga niemałej dokładności.

Dlatego najpomyślniej, jeśli są przygotowywane nie na budowie, lecz w wyspecjalizowanej wytwórni. Korzystne (i najtańsze) jest wtenczas wykonanie wielu podobnych wiązarów. Cienkie elementy są bardziej delikatne na działanie ognia i korozję biologiczną (grzyby i owady), dlatego szczególnie istotna jest odpowiednia jakość drewna. Szczęśliwie wytwórnie na ogół dbają o jakość materiału.

W domach jednorodzinnych stosuje się wiązary kratowe o elastyczności do 12 m, choć można wykonać znacznie większe. Pierwotnego zaletą jest jest to, że nie wymagają podpór pośrednich (wewnętrznych ścian nośnych ani podciągów). Choć wiązary kratowe można skonstruować do każdego dachu, spadki dachów na temat konstrukcji z wiązarów kratowych są zwykle niewielkie (do 20°), gdyż przestrzeń poddasza podzielona takimi wiązarami w zasadzie nie nadaje się do wdrożenia.

Wyjątkiem są tu dachy o konstrukcji jak na kontur. 9. Wiązary zastosowano tu w struktur dachu krokwiowego - wiązar kratowy na temat wysokości 30-40 cm zastępuje tu krokiew z litego drewna. Rozpiętość dachu ma możliwość sięgać nawet dwunastu m, a dopuszczalny kąt jego nachylenia to 21-44°. Widoczne w ten strategia poddasze można nadzwyczaj dobrze wykorzystać jako mieszkalne. więcej informacji

Więźba dachowa - wieszarowa

Owo szczególny rodzaj konstrukcji, przydatny głównie wtedy, gdy odległości między ścianami nośnymi będą bardzo duże (ok. 10 m), gdy np. wszystkie obładowania muszą być wyciągnięte na ściany powierzchowne (brak wewnętrznych elewacji nośnych).

Krokwie przekazują obciążenia np. w płatwie, a te zaś - na wieszaki zamiast w słupy. Więźby o konstrukcji wyłącznie wieszarowej nie są popularne i rzadko widuje się je o elastyczności ponad 12 m. Jednak wieszaki są wykorzystywane w zastępstwie słupów, w więźbach o różnej struktur.