Konstrukcje dachowe jakie są?

Wybór więźby dachowej jest zależne od wielu faktorów. Należą do tych propozycji głównie wielkość i kształt domu, przeznaczenie poddasza (użytkowe albo nieużytkowe), względy gospodarcze czy architektoniczno-estetyczne. Aczkolwiek najczęściej wykonywane będą klasyczne konstrukcje zbudowane z krokwi, belek, murłat, płatwi, jętek, słupów, mieczy, przepustnic.

Budowa więźby dachowej - główne części

Podstawowe elementy tworzące tradycyjną więźbę dachową to:

- Krokwie – elementy, w których opiera się całe pokrycie dachu. Są to belki pochyłe o prostokątnym przekroju poprzecznym (o grubości min. 5 cm). Najczęściej przekrój wynosi: 7x14 cm lub 8x16 cm. Rozstaw krokwi waha się w przedziale 0, 8 – 1, 2 metrów. Oparcie krokwi konstytuują płatwie: murłata, kalenica oraz płatwie wygodniejsze, a także jętki (w zależności od rodzaju więźby).

a mianowicie Płatwie – belki poziome, stanowiące podporę krokwi. Jako szczegół nośny, płatwie powinny mieć stosunkowo wielki przekrój poprzeczny, np. 16x20 cm. Zachodzi płatew kalenicowa, pośrednia oraz stopowa. Płatwie polega na słupach (płatwie pośrednie i kalenicowa) i często dodatkowo usztywnia za pomocą mieczy (obustronnych zastrzałów słupa).

a mianowicie Kalenica – górna krawędź dachu, blisko której łączą się połacie dachowe. Krokwie niejednokrotnie opierają się w tym miejscu na płatwi kalenicowej.

- Murłata – płatew stopowa o przekroju kwadratowym, na temat wymiarach (zwykle) 10x10 cm lub 14x14 cm. Stanowi kobieta dolną podporę krokwi, gdyż oparta wydaje się na murze oraz przenosi obciążenia wraz z krokwi na ścianę budynku. Nie można zapominać na temat odpowiednim przymocowaniu murłat do muru. Służą do tego kotwy stalowe wbijane w mur w odległości nie mniejszej aniżeli 2, 0 metrów.

- Słupy – pionowe elementy więźby dachowej, które przekazują obciążenie z płatwi bezpośrednio na strop. Słupy mają na ogół przekrój kwadratowy o wymiarach 12x12 cm lub 16x16 cm.

- Kleszcze – poziome belki, łączące przeciwległe pary krokwi. Zapewniają stężenie (usztywnienie) poziome.

- Rapiery (obustronne zastrzały słupa) – belki skośne, łączące słupy wraz z kleszczami lub słupy z płatwiami pośrednimi. Ich zadaniem jest usztywnienie więźby dachowej w kierunku podłużnym.

- Jętki – belki poziome zespalające dwie przeciwległe krokwie. Za sprawą tego zostaje zachowana sztywność więźby oraz nośność krokwi.

a mianowicie Wiatrownica – deski o przekroju poprzecznym od 3, 8x10 do 5x12 cm, przybijane ukośnie do krokwi. Stosuje się je na dachach stromych z lekkim pokryciem w zamiarze zabezpieczenia dachu poprzednio zerwaniem wskutek ssania wiatru.

Podstawowe gatunki więźb dachowych

Wychodzą trzy podstawowe rodzaje więźb dachowych, jakie są najczęściej używane w budynkach. Zaliczane są do nich:

a mianowicie więźba krokwiowo – belkowa

- więźba jętkowa

- więźba płatwiowo – kleszczowa

Więźba krokwiowo – belkowa

To najprostsza konstrukcja stosowana w takim przypadku, gdy rozpiętość dachu w świetle ścian nie przekracza siedmiu, 0 m (zalecana max. rozpiętość to 6, 0 m), a pochylenie połaci dachowej jest duże niż 45 poziomów. Taki układ zalecany jest np. przy przypadku budowy małych domków letniskowych. http://www.drewzim.pl

Wiązar składa się z dwóch krokwi połączonych po kalenicy, osadzonych w poziomej belce, jakiej zadaniem jest przenoszenie sił rozpierających, przekazywanych przez krokwie. Długość krokwi nie winna przekraczać 5, 0 m, gdyż stateczność konstrukcji może pozostawać zachwiana.

Więźba jętkowa

Konstrukcja jętkowa aplikowana jest przy niepotrzebnych wymiarach dachu – zalecane rozpiętości wynoszą od 6, 0 do 9, 0 m. Często wznosi się taką konstrukcję w domach wraz z poddaszem użytkowym, ponieważ pozwala ona zdobyć odpowiedni kształt obszarów przeznaczonych na cele mieszkalne.

Składa się z krokwi (o długości powyżej cztery, 5 m) powiązanych w kalenicy i opartych na murłatach oraz z jętek, które łączą naprzeciwległe krokwie, a tym samym przejmują moce rozporowe, nadając sztywność konstrukcji. Należy słuchać ważnej zasady, żeby jętka spinała krokiew na odpowiedniej wysokości. Część dolna nie zaakceptować powinna przekraczać czterech, 5 m (licząc od murłaty), natomiast górna 2, 5 m (licząc od kalenicy).

Konstrukcję jętkową należy wzmacniać przy kierunku podłużnym z wykorzystaniem wiatrownic lub łat. Wskazana rozpiętość dachu o konstrukcji jętkowej wynosi 9, 0 m, jednak dopuszcza się większe miary – do dwunastu, 0 m. Wobec tego długość jętek wydaje się być tak duża, że trzeba je podpierać za pomocą jakiejś lub dwóch płatwi (w zależności od czasu długości jętki) opartych na słupach.

Maksyma jest taka, że jeśli wiązar ma rozpiętość od szóstej, 5 do dziewięć, 0 m, wskazana jest jedna płatew oparta na słupie umieszczonym w środku. Przy rozpiętości mieszczącej się w obrębie dziewięć, 0 – 12, 0 m, rekomenduje się zamontowanie 2 płatwi opartych dzięki 2 słupach.

Więźba płatwiowo – kleszczowa

Jest to w najwyższym stopniu uniwersalny i najczęściej stosowany rodzaj więźby dachowej. Można ją wznosić zarówno po dachach jednospadowych, w jaki sposób i w dwuspadowych, płaskich i stromych (nawet do mniej więcej 70 stopni). Rozpiętość dachów przystosowanych do zastosowania więźby płatwiowo – kleszczowej nabiera aż 16, 0 m, jednak zalecana rozpiętość to dziewięć, 0 – 12, 0 m.

W najwyższym stopniu typowa konstrukcja tego rodzaju zbudowana jest z 2 rodzajów wiązarów: podstawowych oraz pośrednich. Wiązary główne są rozstawione co 3, 0 – 5, 0 m i konstruują się z trzech krokwi opartych dzięki płatwiach, dwóch słupów i pary kleszczy, które obejmują pozostające elementy z trzech stron.

Dodatkowym zastawem hipotecznym w kierunku poprzecznym są zastrzały i miecze. Wiązary kompromisowe pozbawione są słupów i kleszczy. Struktura ta wyglądem przypomina więźbę jętkowo – płatwiową, jednak bez wątpienia istnieje zasadnicza różnica w rozkładzie obciążeń, a tym danym w sposobie roboty całego dachu.

Po przypadku więźby jętkowej, wszystkie obciążenia przenoszone są na ściany zewnętrzne budynku, jakkolwiek w dachu spośród więźbą płatwiowo – kleszczową, znaczną cząstka obciążeń przejmuje strop poddasza (za pośrednictwem ścian stolcowych, które to składają się wraz ze słupów, płatwi pośrednich i stopowych). Jest to rozwiązanie bezpieczniejsze dla całej struktury dachu. Należy jednak pamiętać, aby ścianki stolcowe usytuowane dawny w pobliżu tapet nośnych budynku lub ewentualnie podciągów.

Wiązary kratowe

Konstrukcje kratownicowe są charakterystyczne dla dużych hal przemysłowych oraz obiektów zdatności publicznej. Wystarczy wyglądać na sufity mnogości supermarketów, które kompletne są stalowych konstrukcji kratowych. Jednak raz za razem bardziej popularne przybywają się drewniane wiązary kratowe w budownictwie jednorodzinnym, gdyż mogą mieć wiele zalet.

Znamionuje je lekkość, proste i szybkie wykonanie, niewielki koszt, jak i również brak konieczności wznoszenia wewnętrznych ścian nośnych (ze względu w równomierne rozłożenie obciążeń). Dzięki temu przestrzeni można swobodnie rozłożyć na pomieszczenia użytkowe.

Wiązary kratowe tworzą się pasów górnych, dolnych, słupków a także krzyżulców. Pręty budowane są z desek lub bali szkieletowych, połączonych głównie za pomocą gwoździ, śrub, kołków, wkrętów lub kleju. Najczęściej mają kształt trójkątny lub dwutrapezowy.

Takie budowle zalecane są po przypadku domów spośród poddaszem nieużytkowym, spośród dachami dwuspadowymi na temat stosunkowo małym zakamarku nachylenia (15 - 20 stopni). Rozpiętość dachu zwykle wykracza 11, 0 m, co stanowi następną zaletę stosowania wiązarów kratowych. Można wykorzystywać je w sytuacji budynków